औरंगाबाद जिल्ह्याकरिता दिनांक ३१ मे ते ०४ जुन २०२३ साठी हवामान अंदाज व कृषिसल्ला

 प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानूसार औरंगाबाद जिल्हयात पुढील पाच दिवसात आकाश स्वच्छ ते अंशत:ढगाळ राहून दि. ३१ मे २०२३ रोजी तुरळक ठिकाणी हलक्या स्वरुपाच्या पावसाची शक्यता आहे. तसेच कमाल तापमान ४२.० ते ४३.० अंश सेल्सिअस आणि किमान तापमान २३.० ते २५.० अंश सेल्सिअस दरम्यान राहील व सापेक्ष आर्द्रता ३१ ते ८० टक्के राहील तर वाऱ्याचा वेग २० ते २५ किमी/तास राहण्याची शक्यता आहे.

विस्तारित अंदाजानुसार (ईआरएफएस) औरंगाबाद जिल्हयात दि. ०४ ते १० जून २०२३ दरम्यान आकाश स्वच्छ ते अंशतः ढगाळ राहून पर्जन्यमान सरासरीपेक्षा कमी तर कमाल तापमान सरासरीपेक्षा अधिक व किमान तापमान सरासरी ऐवढे राहण्याची शक्यता आहे.

कृषी हवामान सल्ला

सोयाबीन

पूर्वमशागत

सोयाबीन पिकाच्या लागवडीसाठी पूर्व मशागतीचे कामे पूर्ण करून शेवटची वखरणी करण्यापूर्वी १५ ते २० गाड्या चांगले कुजलेले शेणखत/ कंपोस्ट खत शेतामध्ये समप्रमाणात पसरवून घ्यावे.

खरीप ज्वारी

पूर्वमशागत

खरीप ज्वारी पिकाच्या लागवडीसाठी पूर्व मशागतीचे कामे पूर्ण करून शेवटची वखरणी करण्यापूर्वी १५ ते २० गाड्या चांगले कुजलेले शेणखत/ कंपोस्ट खत शेतामध्ये समप्रमाणात पसरवून घ्यावे.

बाजरी

पूर्वमशागत

बाजरी पिकाच्या लागवडीसाठी पूर्व मशागतीचे कामे पूर्ण करून शेवटची वखरणी करण्यापूर्वी १५ ते २० गाड्या चांगले कुजलेले शेणखत/ कंपोस्ट खत शेतामध्ये समप्रमाणात पसरवून घ्यावे.

आद्रक

जमिनीची निवड

आद्रक पिकाच्या लागवडीसाठी मध्यम, उत्तम निचऱ्याची भुसभुशीत जमीन निवडावी. या पिकासाठी किंचीत आम्लयुक्त सामू असलेली जमिन (सामू ६.५ ते ७) मानवते.

हळद

जमिनीची निवड

हळद पिकाच्या लागवडीसाठी मध्यम, उत्तम निचऱ्याची भुसभुशीत जमीन निवडावी. या पीकासाठी जमीनीचा सामू ६.५ ते ७.५ असावा.

मोसंबी

जमिनीची निवड

मोसंबी या पिकासाठी मध्यम काळी, उत्तम निचऱ्याची, साधारणतः एक मीटर खोल असलेली जमीन चांगली असते. जमिनीचा सामू ६.५ ते ७.५ च्या दरम्यान असावा. चोपण व चुनखडीचा थर असलेल्या जमिनीत मोसंबीची लागवड करू नये. उपलब्ध चुन्याचे प्रमाण ५ टक्क्यापेक्षा जास्त असू नये. भारी काळ्या तसेच पाण्याचा निचरा योग्यप्रकारे न होणाऱ्या जमिनीत मोसंबीची लागवड करणे टाळावे. तसेच अंबिया बहार धरलेल्या बागेत सिंचन व्यवस्था करावी.बोर्डो पेस्ट लावला नसल्यास लावून घ्यावा तसेच मोसंबी बागेत फळांमुळे खाली झुकलेल्या फाद्यांना बांबूच्या साहाय्याने आधार द्यावा.

डाळिंब

जमिनीची निवड व मृग बहार

डाळिंब पिकाच्या नवीन लागवडीसाठी, पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी (३ ते ५ %) उताराची जमीन निवडावी.पिकास हलकी परंतु सामू ७.५ असलेली जमीन योग्य असते.

मृग बहार घेण्याचे नियोजन असल्यास बाग ताणावर असताना मे महिन्याच्या शेवटी इथेफोन ३९ % एस एल ची फवारणी करून पानगळ करून घ्यावी व नंतर हलकी छाटणी करून घ्यावी.छाटणी करताना पेन्सिल आकाराच्या काड्या शेंड्याकडून १० ते १५ सेमी पर्यंत छाटाव्यात तसेच वाळलेल्या फांद्या छाटाव्यात व बागेत पडलेला काडीकचरा वेचून बाग स्वच्छ ठेवावी.

भाजीपाला

लागवड पूर्व नियोजन

खरीप हंगामातील भाजीपाला लागवडीसाठी रोपे तयार करण्यासाठी ३ X २ मीटर आकाराचे गादीवाफे तयार करावेत. त्यामध्ये ३-४ किलो चांगले कुजलेले शेणखत, १५:१५:१५ हे मिश्रखत २०० ग्रॅम व शिफारशीत दाणेदार कीटकनाशक चांगले मिसळून घ्यावे. भाजीपाल्याचे बियाणे ३-४ सें.मी. खोलीवर पेरून मातीने झाकावे. त्यानंतर झारीच्या साहाय्याने हलके पाणी द्यावे.

तुती रेशीम

लागवड पुर्व तयारी

उन्हाळ्यात शक्यतो पट्टा पद्धत तुती लागवडीत शेंद्रीय पदार्थाचे किंवा पॉलिथिन आच्छादनाचा वापर करावा. शेंद्रीय आच्छादनात गवत, काडीकचरा पिकांचे अवशेष, झाडांची पाने, उसाची पाचट इत्यादी किंवा साखर कारखान्यातील मळी याचा वापर करावा. पट्टा पद्धत तुती लागवडीत एकास आड एक पट्यात २ x २.५ x १.५ फूट आकाराची चर करून त्यात वरील शेंद्रीय पदार्थ भरावेत.

पशुसंवर्धन

पावसाळ्यातील प्राणघातक रोग जसे कि, घटसर्प, फऱ्या, लाळ्या खुरकूत इत्यादी जीवघेण्या रोगापासून जनावरांच्या बचावासाठी पशुवैद्याच्या सल्ल्याने लसीकरण करून घ्यावे. 

इतर

शेतकरी बांधवानी खरीप हंगामातील पीकांच्या लागवडीकरीता पुर्वमशागतीची कामे करुन घ्यावीत. तसेच शेतकरी व शेतमजूर यांनी शेतात काम करताना प्रखर सूर्य प्रकाश असताना दुपारच्या वेळेत काम करणे टाळावे.

सदर कृषि सल्ला पत्रिका जिल्हा कृषि हवामान केंद्र (DAMU) कृषि विज्ञान केंद्र, औरंगाबाद-१ येथील तज्ञ समितीच्या शिफारशीवरून तयार करून प्रसारित करण्यात आलेली आहे.