औरंगाबाद जिल्ह्याकरिता दिनांक २४ ते २८ जुन २०२३ साठी हवामान अंदाज व कृषिहवामानसल्ला

 प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानूसार औरंगाबाद जिल्हयात पुढील पाच दिवसात आकाश ढगाळ राहून दि. २४ ते २६ जून २०२३ रोजी तुरळक ठिकाणी तर दि. २७ व २८ रोजी २०२३ रोजी व्यापक प्रमाणात हलक्या ते मध्यम स्वरुपाच्या पावसाची शक्यता आहे. तसेच कमाल तापमान ३०.० ते ३६.० अंश सेल्सिअस आणि किमान तापमान २०.० ते २४.० अंश सेल्सिअस दरम्यान राहील व सापेक्ष आर्द्रता ३१ ते ८३ टक्के राहील तर वाऱ्याचा वेग १७ ते २५ किमी/तास राहण्याची शक्यता आहे.    

सर्तकता : औरंगाबाद जिल्हयात दि. २४ जुन २०२३ रोजी तुरळक ठिकाणी वादळीवारा, विजेच्या कडकडाटासह हलक्या ते मध्यम स्वरुपाच्या पावसाची शक्यता असुन वा-याचा वेग जास्त (३० ते ४० किमी/तास) राहण्याची शक्यता आहे.

विस्तारित अंदाजानुसार (ईआरएफएस) औरंगाबाद जिल्हयात दिनांक २८ जुन ते ०४ जुलै २०२३ दरम्यान आकाश अंशत:ढगाळ ते ढगाळ राहील. तसेच पर्जन्यमान सरासरीपेक्षा जास्त तर कमाल तापमान मध्यम प्रमाणात सरासरी पेक्षा कमी तर किमान तापमान सरासरी एवढे राहण्याची शक्यता आहे.

कृषि हवामान सल्ला

ऊस

कांडे धरणे 

ऊस पिकास योग्य वेळेच्या अंतराने गरजेनुसार पाण्याच्या पाळ्या द्याव्यात. ऊस पिकामध्ये मूग, कांदा, पत्ता कोबी, फुलकोबी तसेच पानवर्गीय भाजीपाला पिके आंतरपीक म्हणून घेतल्यास अधिक फायदा होतो.

कापूस

आंतर पिके

कापूस पिकाची लागवड १५ जूलै पर्यत करता येते. शेतकरी बांधवानी आपल्या भागात पेरणीयोग्य पाऊस झाल्याशिवाय पेरणीची घाई करू नये.

कापुस पीकामध्ये, कापूस + मूग (१: १ किंवा १ :२ ), कापूस + उडीद (१: १ ), कापूस + तूर (४ : १,६ :२, ८:२), कापुस + सोयाबीन (१:१), कापुस + भुईमुग (१:१) ही आंतरपीके फायदेशीर ठरतात.

मका

आंतर पिके

मका पिकाची लागवड जूलै अखेर पर्यत करता येते. शेतकरी बांधवानी आपल्या भागात पेरणीयोग्य पाऊस झाल्याशिवाय पेरणीची घाई करू नये.

मका पिकामध्ये मका + सोयाबीन (६:३), मका + उडीद/मुग (४:२), मका + भुईमुग (४:२/६:३) तसेच भाजीपाला पीके आंतरपीके म्हणून घेतल्यास फायदेशीर ठरतात.

तूर

आंतर पिके

तूर पिकाची लागवड १५ जूलै पर्यत करता येते. शेतकरी बांधवानी आपल्या भागात पेरणीयोग्य पाऊस झाल्याशिवाय पेरणीची घाई करू नये.

तुर पीकामध्ये तुर + बाजरी (१:२/२:४), तुर + सोयाबीन (१:४), तुर + मुग/उडीद (२:४), तुर + भुईमुग (१:३), तुर + ज्वारी (१:३), तुर + कापूस (१:४) ही आंतरपीके फायदेशीर ठरतात.

मूग/उडीद

आंतर पिके

मूग पिकाची लागवड जुलैच्या पहिल्या आठवड्यापर्यत करता येते तर उडीद पिकाची लागवड १५ जुलै पर्यत करता येते. शेतकरी बांधवानी आपल्या भागात पेरणीयोग्य पाऊस झाल्याशिवाय पेरणीची घाई करू नये.

पिकांचे उत्पादन वाढविण्यासाठी तसेच जमिनीची उत्पादकता राखण्यासाठी तूर, ज्वारी, मका व कापूस या पिकामध्ये मूग आणि उडीद पिके आंतरपीक म्हणून फायदेशीर ठरतात.

सिताफळ

वाढीची अवस्था

सिताफळ बागेतील सूत्रकृमींचा व मातीतून होणाऱ्या किडींच्या व्यवस्थापनासाठी निंबोळी पेंड ५०० ग्रॅम प्रति झाडास द्यावे. बागेमध्ये हिरवळीच्या (ज्यूट, बरू आणि ढेंचा) पिकांची पेरणी केल्यास जमिनीची सुपीकता वाढून उत्पादनात वाढ होण्यास मदत होते.

आंबा

वाढीची अवस्था

आंबा फळबागेतील खोड किडीच्या व्यवस्थापनासाठी प्रौढ भुंगे हाताने गोळा करून नष्ट करावेत व हेक्टरी २-३ प्रकाश सापळ्यांचा वापर करावा. आंबा फळपिकांमध्ये हिरवळीच्या (ज्यूट, बरू आणि ढेंचा) पिकांची पेरणी केल्यास जमिनीची सुपीकता वाढून उत्पादनात वाढ होण्यास मदत होते.

भाजीपाला

पुर्नलागवड

टोमॅटोची रोपे लावताना टोमॅटो पिकाच्या बाजूने ने व टोमॅटोच्या १६ ओळींनंतर एक ओळ झेंडूची लावावी त्यामुळे फळ पोखरणारी अळी झेंडूकडे आकर्षित होऊन पिकाचे रक्षण होते.

चारा पिके

वाणांची निवड

खरीप हंगामातील मका चारा पिकाच्या लागवडीसाठी आफ्रिकन टॉल,विजय,गंगा सफेद,डेक्कन हायब्रीड,इत्यादी वाणाची निवड करावी.

पशुसंवर्धन

पावसाळा सुरु होण्यापूर्वी जनावरांच्या गोठ्याची दुरुस्ती करून घ्यावी तसेच पावसाळ्यातील प्राणघातक रोग जसे कि, घटसर्प, फऱ्या, लाळ्या खुरकूत इत्यादी जीवघेण्या रोगापासून जनावरांच्या बचावासाठी पशुवैद्याच्या सल्ल्याने लसीकरण करून घ्यावे.

इतर

आगामी काळातील पिकांवरील किड व किटकांच्या प्रतिबंधात्मक व्यवस्थापनासाठी लागणारे निंबोळी अर्क तयार करण्यासाठी शेतक-यांनी कडुलिंबाच्या निंबोळयांची साल व गर काढुन त्याच्या बिया वाळवुन, सुरक्षित ठिकाणी साठवून ठेवाव्यात.

सदर कृषि सल्लापत्रिका वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विदयापीठ, परभणी अंतर्गत असलेल्या जिल्हा कृषि हवामान केंद्र (DAMU), कृषि विज्ञान केंद्र, औरंगाबाद-१ येथील तज्ञ समितीच्या शिफारशी वरून तयार करून प्रसारित करण्यात आली.