छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्याकरिता दिनांक ०३ ते ०७ फेब्रुवारी २०२४ साठी हवामान अंदाज व कृषिहवामान सल्ला

 प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानूसार छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयात पुढील पाच दिवसात हवामान कोरडे व स्वच्छ राहील. तसेच कमाल तापमान २९.० ते ३३.० अंश सेल्सिअस आणि किमान तापमान १२.० ते १५.० अंश सेल्सिअस दरम्यान राहील व सापेक्ष आर्द्रता २३ ते ६५ टक्के राहील तर वाऱ्याचा वेग ०८ ते १३ किमी/ता६ राहण्याची शक्यता आहे.  

विस्तारित अंदाजानुसार (ईआरएफएस) छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयात दिनांक ०७ ते १३ फेब्रुवारी २०२४ दरम्यान हवामान कोरडे व स्वच्छ राहील. तसेच पर्जन्यमान सरासरीपेक्षा जास्त व कमाल तापमान मध्यम प्रमाणात सरासरीपेक्षा कमी तर किमान तापमान सरासरी ऐवढे राहण्याची शक्यता आहे.

कृषि हवामान सल्ला

ऊस

लागवड/ वाढीची अवस्था

सुरु ऊस: सुरु ऊसाची लागवड १५ फेब्रूवारी पर्यंत पूर्ण करावी. तसेच पूर्वहंगामी ऊस पिकामध्ये खोडकिडीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी क्लोरिपायरीफॉस २० टक्के ईसी १५ मीली किंवा क्लोरॅन्ट्रॅनिलीप्रोल १८.५ टक्के एससी ०४ मीली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

रब्‍बी ज्‍वारी

दाणे भरणे अवस्‍था

पक्ष्यांपासून ज्वारी पिकाच्या कणसांचे संरक्षण करण्यासाठी (उदा. रिळ लावणे, आवाज करणारी पंख्यासारखी स्वयंचलित यंत्रे बसविणे, बुजगावणे उभे करणे इत्यादी) उपाययोजना कराव्यात.

करडई

दाणे भरणे अवस्था

मागील आठवड्यातील ढगाळ वातावरण व किमान तापमानात झालेल्या घटीमुळे करडई पिकावर बोंडया खाणा-या अळीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी क्विनॉलफॉस २५ ईसी २० मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

मका (रब्बी)

दाणे भरणे अवस्‍था

मागील आठवड्यातील ढगाळ वातावरण व किमान तापमानात झालेल्या घटीमुळे मका पिकावर लष्करी अळीचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता असून याच्या व्यवस्थापनासाठी थायमिथॉक्झाम १२.६ टक्के + लॅमडा सायहॅलोथ्रीन ९.५ टक्के झेडसी प्रति ५ मिली किंवा क्लोरॅनट्रानिलीप्रोल १८.५ एससी ४ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

गहू   

पोटरी अवस्था/ दाणे भरणे अवस्‍था

मागील आठवड्यातील तापमानातील चढउतारामुळे गहू पिकामध्ये खोड किड दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी डायमिथोएट ३० टक्के २० मिली किंवा क्लोरोपायरीफॉस २० मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. तसेच गहू पिकास गरजेनुसार पाणी व्यवस्थापन करावे.

कांदा

कंद वाढीची अवस्था

कांदा पीकास पुर्नलागवड करुन ६० दिवस झाल्यास १३:००:४५ किंवा ००:००:५०  विद्राव्य खत १०० ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. तसेच कांदा पिकामध्ये करपा रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी मॅन्कोझेब २५ ग्रॅम किंवा डायथेन एम-४५ २५ ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून १० ते १५ दिवसाच्या अंतराने आलटून पालटून फवारणी करावी.

आंबा

फुलोरा ते फळधारणा अवस्‍था

मागील आठवड्यातील ढगाळ वातावरणामुळे आंबा फळबागेमध्ये फळगळ वाढण्याची शक्यता असून हे टाळण्यासाठी नॅपथॅलीक ऍसिटिक ऍसिड (एनएए, ४.५ एसएल)  ५.५  मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून पहिली फवारणी फळे वाटाण्याच्या आकाराची असताना व दुसरी फवारणी फळे गोटीच्या आकाराची असताना करावी. तसेच ५० टक्के झाडावर मोहरीच्या आकाराचे फळधारना झाल्यावर झाडाला पाणी देणे चालू करावे.

भाजीपाला

फुले ते फळधारणा अवस्था

मागील आठवड्यातील ढगाळ वातावरणामुळे वांगी पिकामध्ये पर्णगुच्छ किंवा बोकड्या रोगाच्या प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी, रोगट झाडे उपटून नष्ट करावीत. तसेच प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी डायमिथोएट किंवा इमिडाक्लोप्रिड २० मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून १० ते १५ दिवसाच्या अंतराने २-३ फवारण्या कराव्यात.

टोमॅटो पिकावर नाग अळीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी  इमिडाक्लोप्रिड २०-२५ मिली किंवा सायंट्रानिलीप्रोल १०.२६ टक्के ओ.डी. ५ मिली प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून स्वच्छ वातावरणात फवारणी करावी.तसेच भाजीपाला पिकास गरजेनुसार पाणी व्यवस्थापन करावे.

पशुसंवर्धन

सद्यस्थितीत वातावरणात बदल होत असल्यामुळे शेतक-यांनी जनावरांच्या आहार प्रमाणात व घटकात अचानक बदल करु नये. तसेच जनावरांना संतूलित आहारासोबत स्वच्छ व मुबलक प्रमाणात पाणी द्यावे, जेणेकरुन जनावरांचे बदलत्या हवामानानुसार आरोग्य व्यवस्थित राहण्यास मदत होईल.

इतर

शेतक-यांनी रब्बी हंगामातील पीकांना त्यांच्या वाढीच्या संवेदनशील अवस्थेत गरजेनुसार पाणीव्यवस्थापन करावे, जेणेकरुन ओलाव्यामुळे जमीनीतील अन्नद्रव्यांचा कार्यक्षम वापर होवून ताण कमी राहिल्याने किडींचे प्रमाण कमी होण्यास मदत होते व उत्पन्नात वाढ होते.

सदर कृषि सल्लापत्रिका वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विदयापीठ, परभणी अंतर्गत असलेल्या जिल्हा कृषि हवामान केंद्र (DAMU), कृषि विज्ञान केंद्र, छत्रपती संभाजीनगर-१ येथील तज्ञ समितीच्या शिफारशी वरून तयार करून प्रसारित करण्यात आलेली आहे.