छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्याकरिता दिनांक २१ ते २५ डिसेंबर २०२४ साठी हवामान अंदाज व कृषीहवामान सल्ला

 प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानूसार छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयात पुढील पाच दिवसात हवामान स्वच्छ ते अंशत:ढगाळ राहील. तसेच कमाल तापमान ३०.० ते ३२.० अंश सेल्सिअस आणि किमान तापमान ११.० ते १७.० अंश सेल्सिअस दरम्यान राहील व सापेक्ष आर्द्रता ५२ ते ७९ टक्के राहील तर वाऱ्याचा वेग १ ते ५ किमी/तास राहण्याची शक्यता आहे.

विस्तारित अंदाजानुसार (ईआरएफएस) छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयात दि. २५ ते ३१ डिसेंबर २०२४ दरम्यान आकाश स्वच्छ ते अंशतः ढगाळ राहील. तसेच पर्जन्यमान सरासरीपेक्षा जास्त तर कमाल तापमान सरासरीपेक्षा कमी व किमान तापमान सरासरी एवढे राहण्याची शक्यता आहे.

कृषि हवामान सल्ला

ऊस

खोडवा व्यवस्थापन

खोडवा व्यवस्थापन : शेतक-यांनी ऊस पाचट न जाळता,पाचट एक आड एक सरीत जमा करावे. पाचट जमा करतांना पट्टा पध्दतीत पाचटाचे आच्छादन करावे किंवा कुटी यंत्राच्या साह्याने पाचटाचे कुटी करावी त्यानंतर पाचटावर पाचट कुजविणारे जिवाणू १० किलो + शेणखत + युरिया ८० किलो + सुपर फॉस्फेट १०० किलो प्रति हेक्टर मिसळून टाकावे व बगला फोडाव्यात. तसेच बुडखे जमीनीलगत छाटावे व छाटलेल्या बुडख्यावर क्लोरोपायरीफॉस २० मिली + कार्बेन्डाझिम २० ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी जेणेकरून बुरशीजन्य रोगाचा तसेच किडींचा प्रादुर्भाव रोखल्या जाईल.

कापूस

वेचणी

वेचणीस तयार असलेल्या कापूस पिकाची वेचणी करून घ्यावी. पहिल्या आणि दुसऱ्या वेचणीचा चांगला व कवडी कापूस वेगळा साठवावा.

तूर

दाणे भरणे ते परिपक्वता अवस्था

तापमानातील चढउतारामुळे तूर पिकामध्ये शेंगा पोखरणाऱ्या अळीच्या प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता आहे, याच्या व्यवस्थापनासाठी इमामेक्टीन बेन्झोएट (५ एसजी) ४.४ ग्रॅम किंवा इंडोक्झाकार्ब (१५.८ इसी) ६.६ मिली प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. तसेच तूर पिकावरील शेंगमाशीच्या व्यवस्थापनासाठी लॅमडा सायहॅलोथ्रीन ५ ईसी ०८ मिली किंवा ल्युफेनुरॉन ५.४ टक्के १२ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

रब्‍बी ज्‍वारी

वाढीची ते पोटरी अवस्था

सद्यस्थितीत रब्बी ज्वारी पीकामध्ये रस शोषण करणाऱ्या किडीचा प्रादूर्भाव होवून चिकटयाचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता आहे. यासाठी प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून निबोळी अर्क १०००० पीपीएम १० मिली किंवा डायमिथोएट २० मिली  प्रती १० लिटर पाण्‍यात मिसळून फवारणी करावी.

मका (रब्बी)

वाढीची ते फुलोरा अवस्था

मका पिकावरील लष्करी अळीच्या सर्वेक्षणासाठी एकरी ०५ कामगंध सापळे लावावेत. तसेच प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून ५ टक्के निंबोळी अर्क किंवा अझाडीरॅक्टीन १५०० पीपीएम ५० मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. तसेच प्रादुर्भाव  दिसून येत असल्यास थायमिथॉक्झाम १२.६ टक्के + लॅमडा सायहॅलोथ्रीन ९.५ टक्के झेडसी प्रति ५ मिली किंवा क्लोरॅनट्रानिलीप्रोल १८.५ एससी ४ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

करडई

वाढीची अवस्था

तापमानातील चढउतारामुळे करडई पीकामध्ये रस शोषण करणा-या (काळा मावा) किडीचा प्रादूर्भाव वाढण्याची शक्यता असुन याच्या व्यवस्थापनासाठी डायमिथोएट ३० ईसी १० मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. तसेच पिवळे चिकट सापळे प्रति हेक्टरी ५० या प्रमाणात लावावेत.

गहू   

मुकुट मुळे/ फुटवे अवस्था

गहु पिकास गरजेनुसार पाणी व्यवस्थापन करावे. तसेच गहू पिकामध्ये मावा किडीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी निबोळी अर्क (१०००० पीपीएम) १० मिली किंवा डायमिथोएट २० मिली  प्रती १० लिटर पाण्‍यात मिसळून फवारणी करावी.

कांदा

वाढीची अवस्था

सद्यस्थितीत कांदा पिकामध्ये रस शोषण करणा-या (मावा, तुडतुडे व फुलकिडीं) किडींचा प्रादुर्भाव  दिसून येत असुन याच्या व्यवस्थापनासाठी ५ टक्के निंबोळी अर्काची फवारणी करावी तसेच पिवळे व निळे चिकट सापळे (छोट्या आकाराची) एकरी २५ ते ३० या प्रमाणात लावावेत. तसेच कांदा पिकामध्ये करपा रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून येत असुन याच्या व्यवस्थापनासाठी मॅन्कोझेब २५ ग्रॅम किंवा डायथेन एम-४५ २५ ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून १० ते १५ दिवसाच्या अंतराने आलटून पालटून फवारणी करावी

पेरू

काढणी अवस्था

काढणीस तयार असलेल्या पेरु फळांची काढणी करून प्रतवारी करावी व बाजारपेठेत विक्रीसाठी पाठवावीत.

आंबा

बहार धरणे

सध्यस्थितीत आंबा फळबागेत भुरी रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून असुन याच्या व्यवस्थापनासाठी प्रोपीओनेट १० मिली प्रति १० लीटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

भाजीपाला

फुलधारणा ते फळधारणा

तापमानातील चढउतारामुळे टोमॅटो पिकामध्ये फुलकिडीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी थायमिथॉक्झाम २५ डब्लूसी ४ मिली किंवा डायमिथोएट ३० टक्के २० ‍मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

पशुसंवर्धन

मागील आठवड्यातील तापमानात घाट होत असल्यामुळे शेळ्या व मेंढ्या मध्ये विषाणूजन्य तोंडाचा मावा या रोगाचा प्रादूर्भाव आढळून येत असून याकरीता १० ग्रॅम बोरिक पावडर २० मिली ग्लिसरीन मध्ये मिसळून तोंडास लावावे. तसेच प्रादुर्भाव झालेल्या शेळ्या व मेंढ्याना बी-कॉम्प्लेक्स पशुवैद्यांच्या सल्याने द्यावे.

इतर

शेतक-यांनी रब्बी हंगामातील पीकांना त्यांच्या वाढीच्या संवेदनशील अवस्थेत गरजेनुसार पाणीव्यवस्थापन करावे, जेणेकरुन ओलाव्यामुळे जमीनीतील अन्नद्रव्यांचा कार्यक्षम वापर होवून ताण कमी राहिल्याने किडींचे प्रमाण कमी होण्यास मदत होते व उत्पन्नात लक्षणीय वाढ होते.

सदर कृषि सल्लापत्रिका वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विदयापीठ, परभणी अंतर्गत असलेल्या जिल्हा कृषि हवामान केंद्र (DAMU), कृषि विज्ञान केंद्र, छत्रपती संभाजीनगर-१ येथील तज्ञ समितीच्या शिफारशी वरून तयार करून प्रसारित करण्यात आलेली आहे.