छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयाकरिता दिनांक ०८ ते १२ नोव्हेंबर २०२५ साठी हवामान अंदाज व कृषिहवामान सल्ला

प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानूसार छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयात पुढील पाच दिवसात आकाश स्वच्छ राहील. तसेच कमाल तापमान ३०.० ते ३१.० अंश सेल्सिअस आणि किमान तापमान १३.० ते १४.० अंश सेल्सिअस दरम्यान राहील व सापेक्ष आर्द्रता ३९  ते ५३ टक्के राहील तर वाऱ्याचा वेग ०४ ते ०८ किमी/तास राहण्याची शक्यता आहे.

विस्तारित अंदाजानुसार (ईआरएफएस) छत्रपती संभाजीनगर जिल्हयात दि. १२  ते १८ नोव्हेंबर २०२५ दरम्यान आकाश स्वच्छ राहील. तसेच पर्जन्यमान सरासरीपेक्षा कमी तसेच कमाल तापमान व किमान तापमान मध्यम प्रमाणात सरासरीपेक्षा कमी  राहण्याची शक्यता आहे. 

कृषि हवामान सल्ला

ऊस

बेणे प्रक्रिया व लागवड

पुर्वहंगामी ऊसाची लागवड करण्यापुर्वी बेणे मॅलॅथीऑन ३०० मिली + बावीस्टीन १०० ग्रॅम बुरशीनाशके १०० लीटर पाण्याच्या द्रावणात १० ते १५ मिनिटे बुडवून घ्यावे रासायनिक बेने प्रक्रिया झाल्यावर त्यानंतर ॲसिटोबॅक्टर ५ किलो + स्फुरद विद्राव्य जिवाणू २.५ किलो + ट्रायकोडर्मा १ किलो प्रती १०० लीटर पाण्याचे द्रावण तयार करुन बेणे प्रक्रिया करावी व नंतर लागवड करावी.

कापूस

बोंड धरणे ते वेचणी

वेचणीस तयार असलेल्या कापुस पिकात वेचणी करून घ्यावी. तसेच कापुस पीकातील गुलाबी बोंडअळीच्या व्यवस्थापनासाठी हेक्टरी ५ याप्रमाणात गुलाबी बोंडअळीचे कामगंध सापळे लावावेत. कापूस पीकातील डोमकळ्या वेचून नष्ट कराव्यात. प्रादूर्भाव जास्त प्रमाणास दिसून येत असल्यास प्रोफेनोफॉस ५० ईसी ३० मिली किंवा प्रोफेनोफॉस ४० टक्के + सायपरमेथ्रीन ४ टक्के ईसी १० मिली किंवा लॅमडा सायहॅलोथ्रीन ५ ईसी ६ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळुन आलटून पालटून फवारणी करावी.

तूर

फुलधारणा अवस्था

मागील आठवडयातील ढगाळ वातावरणामुळे तूर पीकामध्ये फुलगळ दिसून येत असून याच्या व्यवस्थापनासाठी नॅपथॅलीक ऍसिटिक ऍसिड (एनएए) ४.५ टक्के एस.एल.४.४ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

रब्‍बी ज्‍वारी

पेरणी ते रोप अवस्था

पाण्याची उपलब्धता असल्यास बागायती ज्वारीची पेरणी लवकरात लवकर करून घ्यावी तसेच वेळेवर पेरणी केलेल्या ज्वारी पिकामध्ये पहिली कोळपणी करून घ्यावी.

मका (रब्बी)

बिजप्रक्रिया व पेरणी

मका पिकाच्या पेरणीसाठी १५ किलो प्रती हेक्टर बियाणे वापरावे व ६० x ३० से.मी. ओळीतील अंतर ठेवुन पिकाची पेरणी करावी. पेरणी/लागवडपूर्वी सायएन्ट्रीनिलीप्रोल + थायोमिथॉक्झाम १९.८० टक्के ४.० मिली प्रति किलो बियाण्यास बीजप्रक्रिया करावी यामुळे लष्करी अळीचे व्यवस्थापन होते व नंतर २५० ग्रॅम प्रति १० किलो बियाण्यास अ‍ॅझोटोबॅक्टर आणि पीएसबी या जिवाणू संवर्धकाची बिजप्रक्रीया करावी तसेच ट्रायकोडर्मा ५.० ग्रॅम प्रति किलो बियाण्यास लावावे त्‍यानंतर बीयाणे सावलीमध्‍ये वाळवून पेरणी करावी.मका पिकाची जोमदार वाढ होण्यासाठी पेरणीच्या वेळी हेक्टरी ७५  किलो नत्र ७५ किलो स्फुरद व ७५ किलो पालाश दयावे.

करडई

पेरणी

बागायती करडई पिकाची पेरणी १५ नोव्हेंबर पूर्वी करून घ्यावी.

गहू   

बिजप्रक्रिया व पेरणी

गहू पिकाच्या पेरणीसाठी बियाण्याची मात्रा १०० ते १२० किलो प्रती हेक्टर घ्यावी आणि दोन ओळीतील अंतर २२.५ सेमी ठेवावे. पेरणीपुर्वी बियाण्यास कॅप्टन किंवा थायरम ३० ग्रॅम व द्रवरूप जैवीक खत १०० मिलि प्रती १० किलो बियाणे याप्रमाणात बिजप्रक्रीया करून पेरणी करावी.गहू पिकासाठी १२०:६०:४० कि/हे.याप्रमाणे नत्र, स्फुरद व पालाश शिफारशीत खतमात्रा आहे. यापैकी पेरणीच्या वेळी नत्राची अर्धी तर स्फुरद व पालाशची पूर्ण मात्र द्यावी.

कांदा

पुनर्लागवड

कांदा पिकाची पुनर्लागवड १० X १० सेंमी. अंतरावर करावी. लागवडीपूर्वी कार्बेन्डाझिम १० ग्रॅम व प्रोफेनोफॉस किंवा फिप्रोनिल १० मिलि. १० लिटर पाण्यात मिसळून द्रावण करावे व रोपाचे शेंडे कापून या द्रावणात बुडवून लागवड करावी. कांदा पिकासाठी १००:५०:५० कि/हे. याप्रमाणे नत्र, स्फुरद व पालाश शिफारशीत खतमात्रा आहे. यापैकी लागवडीच्यावेळी नायट्रोजनची अर्धी तर स्फुरद व पालाशची पूर्ण मात्र द्यावी.

पेरू

फळ वाढीची अवस्था

पेरू बागेमध्ये फळकुज दिसुन येत असुन याच्या व्यवस्थापनासाठी मॅन्कोझेब ७५ टक्के डब्ल्यूपी किंवा झायनेब ७५ टक्के डब्ल्यूपी २० ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळुन स्वच्छ वातावरणात फवारणी करावी. तसेच पेरू फळबागेत फळांची जास्त संख्या असलेल्या फांदयांना बांबूचा आधार दयावा. जेणेकरुन फळांच्या वजनाने झाडांचे नुकसान होणार नाही.  

भाजीपाला

फुलधारणा ते फळधारणा

तापमानातील चढउतारामुळे टोमॅटो पिकावर नाग अळीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असुन  याच्या व्यवस्थापनासाठी फिप्रोनील १५ मिली किंवा सायंट्रानिलीप्रोले १०.२६ टक्के ओ.डी. ५ मिली प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. तसेच भाजीपाला पिकात रस शोषण करणाऱ्या किडीच्या व्यवस्थापनासाठी पिवळे व निळे चिकट सापळे (छोट्या आकाराची) एकरी २५ ते ३० या प्रमाणात लावावेत व नवीन लागवड केलेल्‍या भाजीपाला पिकामध्ये तणनियंत्रणाची कामे करून पाणी व्‍यवस्‍थापन करावे.

पशुसंवर्धन

सध्यस्थितीत थंडी वाढण्यास सुरवात झाली असुन थंडीपासुन बचाव करण्यासाठी जनावरे,शेळ्या तसेच कोंबडयाच्‍या गोठा/शेडला बारदाण्याचे पडदे लावावेत. तसेच शेडमधील तापमान उष्ण ठेवण्यासाठी शेडमध्‍ये रात्री १२ ते सकाळी ७ पर्यंत विदयुत बल्‍ब लावावेत. तसेच जनावरांच्या शरीरात उर्जा निर्माण करण्यासाठी प्रथिनेयुक्त पौष्टीक चारा दयावा.

इतर

परभणी कृषि विद्यापीठाने विकसित केलेले बायोमिक्स जैविक बुरशीनाशक व कीडनाशक तसेच जैविक संघ (NPK) कृषी विज्ञान केंद्र पैठण रोड  छत्रपती संभाजीनगर  येथे विक्रीस उपलब्ध आहे.

सदर कृषि सल्लापत्रिका वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विदयापीठ, परभणी अंतर्गत असलेल्या जिल्हा कृषि हवामान केंद्र (DAMU), कृषि विज्ञान केंद्र, छत्रपती संभाजीनगर-१ येथील तज्ञ समितीच्या शिफारशी वरून तयार करून प्रसारित करण्यात आलेली आहे.